Pracownicy 4.0 – zdrowie i bezpieczeństwo w erze cyfrowej

W miarę jak technologia cyfrowa zmienia nasze życie i sposób pracy, związane z nią kwestie bezpieczeństwa i zdrowia pracowników stają się ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Cyfrowy świat pracy oznacza zarówno wyzwania, jak i możliwości w tym zakresie. W październiku rozpoczyna się europejska kampania informacyjna pn. „Bezpieczeństwo pracy w świecie cyfrowym”. Będzie trwała do 2025 r. i w tym czasie firmy, menedżerowie, związki zawodowe i naukowcy będą podnosili kwestie związku nowych technologii z bezpieczeństwem, zdrowiem i dobrostanem pracowników. Kampania jest zgodna z podejściem Komisji Europejskiej opartym na „Wizji Zero”, upowszechniającym kulturę zapobiegania zagrożeniom i eliminowania wypadków związanych z pracą. Koordynuje ją Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA). Będzie prowadzona we wszystkich państwach UE.

Nowe technologie stały się powszechnym elementem współczesnego społeczeństwa. W ostatnich dziesięcioleciach technologiczna rewolucja przekształciła nasze życie na wiele sposobów i wpłynęła na niemal każdy aspekt codziennej egzystencji. Zakłada się, że „pracownik 4.0” dostosowuje się do nowych technologii i zmian w miejscu pracy, wykorzystuje je do podniesienia wydajności i skuteczności, jest zmotywowany do pozyskiwania nowych umiejętności i bardziej świadomy wyzwań związanych z pracą w erze cyfrowej. Z badań EU-OSHA („Puls BHP 2022”) wynika, że już ponad 73% pracowników UE używa w pracy laptopów, tabletów i smartfonów, 11% urządzeń do noszenia na ciele, 5% maszyn lub robotów wykorzystujących sztuczną inteligencję, a 3% robotów kontaktujących się z pracownikiem. Wśród polskich przedsiębiorców, mimo tego, że dane GUS oraz „Indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego” (DESI 2022)[1] wskazują, że przedsiębiorstwa mają znaczne zaległości w zakresie poziomu cyfryzacji w stosunku do większości krajów członkowskich, widoczny jest jednak ciągły postęp i wzrost zainteresowania wykorzystaniem nowych technologii.

Jednym z najważniejszych trendów dotyczących organizacji pracy stała się praca zdalna, będąca bezpośrednim wynikiem nowych technologii i cyfryzacji. Chmura obliczeniowa i narzędzia do zdalnego dostępu umożliwiają pracę z dowolnego miejsca. Narzędzia takie jak wideokonferencje i aplikacje do czatowania umożliwiają pracownikom komunikację bez względu na odległość, co znacząco wpływa na strukturę firmy, współpracę między zespołami i relacje zawodowe.

Internet Rzeczy (IoT) umożliwia monitorowanie warunków pracy w czasie rzeczywistym. Dzięki inteligentnym czujnikom, pracodawcy mogą kontrolować parametry środowiskowe, takie jak np. temperatura, wilgotność, ciśnienie i poziom hałasu. Wspiera to ograniczanie zagrożeń, zapobieganie chorobom zawodowym, a także poprawia komfort pracy.

Sztuczna inteligencja (AI) odgrywa kluczową rolę w analizie danych dotyczących bezpieczeństwa. Systemy AI są w stanie identyfikować potencjalne zagrożenia i ostrzegać przed nimi w czasie rzeczywistym. Dzięki temu wypadki przy pracy i urazy mogą być minimalizowane.

Automatyzacja i robotyka także mają wpływają na bezpieczeństwo pracy, pozwalając np. na zastąpienie pracowników w wykonywaniu niebezpiecznych zadań, co redukuje ryzyko wypadków.

Cyfryzacja przynosi nowe narzędzia do zarządzania bezpieczeństwem pracy, umożliwia monitorowanie zagrożeń i ograniczanie ryzykiem zawodowego.

Inteligenta odzież ochronna i czujniki noszone na ciele są kolejnym krokiem w doskonaleniu bezpieczeństwa pracy. Urządzenia te monitorują stan zdrowia pracowników, umożliwiając szybką reakcję na ewentualne problemy.

Rzeczywistość rozszerzona (AR) i rzeczywistość wirtualna (VR) są wykorzystywane do szkoleń BHP, a także do symulowania niebezpiecznych sytuacji, co jest pomocne w lepszym przygotowaniu pracowników do reagowania na sytuacje awaryjne.

Aplikacje mobilne dostarczają pracownikom informacji, poprawiając dostępność i jakość szkoleń BHP, co w efekcie podnosi świadomość i zaangażowanie pracowników, wpływając na poziom kultury bezpieczeństwa pracy.

Jednak równocześnie z możliwościami pojawiają się nowe wyzwania w obszarze bezpieczeństwa pracy, takie jak np.:

  • monitorowanie cyfrowe, utrata niezależności, intensyfikacja pracy i presja na wykonywanie zadań na określonym poziomie;
  • zastępowanie kadry kierowniczej średniego szczebla przez algorytmy przydzielające zadania pracownikom i monitorujące wyniki pracy;
  • izolacja pracowników, wzrost skali wirtualnych interakcji i utrata wsparcia ze strony współpracowników;
  • błędne lub niesprawiedliwe decyzje dotyczące pracowników, wynikające ze zautomatyzowania lub częściowego zautomatyzowania procesów wykorzystujących dane lub oprogramowanie obarczone błędami;
  • brak jasności w kwestii odpowiedzialności za obszar bezpieczeństwa pracy i stosowania przepisów dotyczących bhp;
  • mobilność, elastyczność i dostępność pracowników 7/24; zacieranie się granic między pracą a życiem prywatnym.

Ponadto istnieje także niebezpieczeństwo naruszenia prywatności pracowników, nadmiernego monitorowania i nadużywania technologii. Dlatego w erze cyfrowej kluczem do zapewnienia pracownikom bezpieczeństwa w miejscu pracy jest zrozumienie i właściwe zarządzanie nowymi technologiami.

Technologie cyfrowe, których rozwój przebiega szybciej niż jakiejkolwiek innowacji w naszej historii, zmieniły nasze społeczeństwo i codzienne życie. Stwarzają one większe możliwości dla pracowników i pracodawców w wielu miejscach pracy i we wszystkich sektorach. Są one jednak również źródłem większych wyzwań i zwiększonego ryzyka w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia. Kluczem do udanej transformacji cyfrowej jest podejście oparte na ludzkiej kontroli. Sztuczna inteligencja i technologie cyfrowe powinny wspierać – ale nie zastępować – kontrolę i decyzje człowieka lub konsultacje z pracownikami. Należy pamiętać, że nowe technologie mają służyć ludziom i że to ludzie muszą zarządzać zmieniającym się dynamicznie środowiskiem za pomocą nowych narzędzi – mówi dr Zofia Pawłowska, kierująca Zakładem Zarządzania Bezpieczeństwem Pracy w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy-Państwowym Instytucie Badawczym (CIOP-PIB).

O takim zarządzaniu cyfryzacją miejsc pracy, które ma na uwadze przede wszystkim człowieka i jego bezpieczeństwo i zdrowie, mówi europejska kampania informacyjna pn. „Bezpieczeństwo pracy w świecie cyfrowym”. Jej celem jest poszerzenie wiedzy na temat bezpiecznego i produktywnego korzystania z technologii cyfrowych we wszystkich sektorach, podniesienie świadomości na temat cyfryzacji i jej wpływu na bezpieczeństwo pracy oraz informowanie o pojawiających się zagrożeniach, możliwościach i wyzwaniach. Kampania promuje podejście oparte na ocenie ryzyka zawodowego, skoncentrowane na człowieku oraz równy dostęp do informacji dla wszystkich zainteresowanych stron, konsultacje z pracownikami podczas opracowywania, wdrażania i stosowania technologii i systemów cyfrowych.

Kampania będzie realizowana w latach 2023-2025 we wszystkich państwach UE. W Polsce jej organizatorem jest CIOP-PIB. W związku z rozpoczęciem kampanii 25 października w Jabłonnie k. Warszawy odbywa się konferencja pn. „Bezpieczeństwo pracy w świecie cyfrowym”. Kolejne wydarzenia są zaplanowane na listopad br. i lata 2024-25.


[1] https://digital-strategy.ec.europa.eu/pl/library/digital-economy-and-society-index-desi-2022

Więcej z branży

Zarobki jak w każdej pracy są zależne od miasta w jakim mieszkamy, doświadczenia i umiejętności. Osoba początkująca zaczyna od niskich stawek 2000 - 2500zł miesiecznie. Grafik bardziej zawansowany 3000zł do 4000zł. Grafik specjalizujący się w grafice 3D, dobry ilustrator, dobry projektant interfejsów w dużym mieście może liczyć na zarobki 6000zł i w górę. 

Grafik komputerowy zapewnia kompleksową obsługę w swojej dziedzinie. Nie można jednak wymagać od grafika tego, by dokonywał czynności wykraczających poza zakres jego obowiązków. Dobrym przykładem są graficy zajmujący się projektowaniem stron internetowych. Są oni odpowiedzialni za stworzenie interfacu oraz grafiki witryny i jej podstron. Po ich stronie leży zmienienie projektu graficznego serwisu www w funkcjonującą całość. Jak już wspomniano, nie można jednak wymagać od grafika, by zakupił domenę, zapewnił hosting czy napisał teksty na stronę (chyba, że w umowie wyraźnie zastrzeżono, że takich czynności się podejmie).

Mimo, że istnieje wiele kategorii grafików, to wszyscy oni posiadają cechy wspólne. W szczególności cechą wspólną wszystkich grafików jest to, że czas, którypoświęcają na stworzenie danego projektu, to nie tylko godziny spędzone przed programami graficznymi. To także czas wykorzystywany na badania rynku czy opracowywanie koncepcji. Najbardziej typowym przykładem może być opracowanie wizytówki albo logo. Czas poświęcony na wykonanie ostatecznej wersji jest nieporównywalnie krótszy od tego potrzebnego na określenie, jakie logo będzie najbardziej odpowiednie dla danej branży oraz jaki układ elementów będzie prezentował się najlepiej.

Kolejnym elementem wspólnym charakterystycznym dla przedstawicieli tego zawodu jest brak związania grafikaz konkretnym miejscem pracy. Ze względu na fakt, że głównym narzędziem pracy grafika jest komputer, jego mobilność jest ograniczona jedynie dostępem do elektryczności oraz Internetu. Poszukując grafika nie powinniśmy ograniczać się więc do terenu zamieszkiwanej przez nas miejscowości. Powinniśmy natomiast poszukiwać osoby, której specjalizacja najbardziej odpowiada zleceniu, które zamierzamy jej powierzyć.

Wspólną cechą wszystkich grafików jest także to, że współpraca z nimi nie wymaga spotkania w cztery oczy. Wszystkie wytyczne jesteśmy w stanie powierzyć za pośrednictwem poczty elektronicznej, ewentualnie podczas rozmowy telefonicznej.

Niezależnie od specjalizacji, każdy grafik zmuszony jest do stałego rozwijania swoich umiejętności. Profesja grafika podlega nieustannym przemianom. Z roku na rok produkowane są komputery, które przewyższają swoją mocą obliczeniową dotychczasowe modele. To samo dotyczy oprogramowania. Softwere obecnie dostępny na rynku daje znacznie większe możliwości niż jego wcześniejsze wersje. Wywołuje to konieczność stałego zakupu nowego sprzętu i oprogramowania, ale również ciągłej nauki. Nie jest możliwe nadążanie za pojawiającymi się zmianami bez ciągłego dokształcania się.

Projektowanie graficzne to szerokie pojęcie, które obejmuje zarówno pracę z grafiką wektorową (samodzielne tworzenie obrazów), jak i z grafiką rastrową (przekształcanie i poprawianie zdjęć). Oprócz tych dwóch popularnych dziedzin projektowanie graficzne obejmuje również tworzenie grafik 3D, jak i prace związane ze składem i przygotowaniem tekstu do druku (DTP).

Jakie prace najczęściej zleca się grafikom? Do branżowej codzienności należy projektowanie grafik na media społecznościowe, na blogi firmowe, wszelkie typy ulotek, reklamówek, katalogów i plakatów promocyjnych.
To jednak dopiero początek długiej listy – po nich plasują się zlecenia na przygotowanie grafik i całych layoutów na strony www lub do aplikacji mobilnych. Każdy element, jaki widzisz na stronie, wyszedł spod ręki projektanta: tu nie ma miejsca na przypadki.

Bardziej złożone prace graficzne to… wspomniane tworzenie logo firmy. Profesjonaliści, którzy poważnie myślą o swojej marce, wiedzą, że logo to wisienka na torcie, jakim jest cały system identyfikacji wizualnej. To właśnie projektowanie takich kompleksowych rozwiązań jest najciekawszym i najbardziej satysfakcjonującym wyzwaniem w pracy grafika.

Jakie jeszcze prace zleca się projektantom w Polsce? Rosnąca popularność e-commerce zwiększa zapotrzebowanie zarówno na profesjonalny retusz zdjęć produktowych jak i… na fotorealistyczne wizualizacje 3D.
3D jest przy tym jednym z ważniejszych trendów w projektowaniu graficznym. Jego możliwości rosną – trójwymiarowe obrazy nie tylko zastępują prawdziwe produkty w katalogach firmowych, ale również oferują przedstawienia przekrojów, modele zamówień czy wizualizacje.

Osobną kategorią prac graficznych jest skład tekstu i przygotowanie go do druku. Wymaga nie tylko dużej cierpliwości i wyobraźni, ale również specjalistycznej wiedzy dotyczącej typografii.

Zarobki w branży graficznej

Zgodnie z najnowszymi danymi (stan na styczeń 2022r.) przeciętne wynagrodzenie grafików wynosi około 4 840 PLN brutto. Według redakcji GRAFMAG projektanci zatrudnieni w dużych firmach mają szansę na wynagrodzenie powyżej 8500 zł netto. Miesięczne zarobki są również uzależnione od formy zatrudnienia. Najpopularniejszą formą jest zatrudnienie na zasadzie kontraktu B2B (Business to Business).

Predyspozycje do zawodu w branży graficznej

Niemal każda firma potrzebuje materiałów graficznych, szczególnie gdy jest obecna w sieci i intensywnie działa w ramach marketingu internetowego. Projektant grafiki zajmuje się przygotowaniem materiałów reklamowych, znaków firmowych, okładek książek, a także projektowaniem publikacji oraz stron internetowych. Technik grafiki i poligrafii przygotowuje również materiały do drukowania cyfrowego, także w technologii 3D. Jeśli cechuję Cię umiejętność twórczego myślenia, jesteś osobą komunikatywną i kreatywną doskonale odnajdziesz się w tej branży. Jest to zawód, który wymaga bieżącej znajomości trendów i śledzenia nowości technicznych. Wymaga zdobywania ciągłych umiejętności zawodowych.

Technik grafiki i poligrafii

Podczas nauki na kierunku Technik grafiki i poligrafii możesz zdobyć dwie państwowe kwalifikacje. Pierwsza kwalifikacja przygotuje Cię do wykonywania prac graficznych i publikacji cyfrowej, druga umożliwi drukowanie cyfrowe i obróbkę druków. Po ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego otrzymasz zaświadczenie o posiadaniu danej kwalifikacji. Zakończenie nauki i zdanie egzaminu państwowego jest równoznaczne z uzyskaniem tytułu technika. Czas trwania całego kursu to 2,5 roku. Szeroki zakres nauki obejmuje takie przedmioty jak: język obcy zawodowy, bhp, organizacja pracy zespołu, projektowanie graficzne i projektowanie publikacji, poligrafia. Dodatkowo zdobędziesz kompetencje z zakresu poligrafii: podstawy dziedziny, rysunek techniczny, maszyny i urządzenia cyfrowe, modelowanie i drukowanie 3D.

Napisz komentarz

Twój adres e-mail nie będzie widoczny.


*